آكادمي عربي مهدي ترابي

يكي از موضوعاتي كه در عربي نظام جديد، براي دانش آموزان پايه دوازدهم مشكل ساز است، داستان مستثني و مستثني منه است. اين مسئله كه چگونه در يك جمله متوجه بشويم آيا مستثني منه داريم يا نه؟ كدام يك مستثني منه است. مستثني از چه چيزي جدا مي شود؟ و بسياري از موارد ديگر مربوط به آن، ذهن دانش‌آموزان زيادي را به خود مشغول كرده است. ما در اين مطلب قصد داريم به تمامي اين سوالات پاسخ دهيم. و در ادامه با حل يك تست به شما نشان خواهيم داد كه حل سوالات مربوط به مستثني و مستثني منه كار سختي نيست و لازم نيست بعنوان يك مسئله پيچيده به آن نگاه كنيم. بايد بدانيم كه براي حل سوالات مربوط به آن به نكات عجيب و غريب نياز نداريم.

تعريف

براي آشنايي با مفهوم مستثني و مستثني منه در عربي بهتر است ابتدا با معناي لغوي آن‌ها آشنا شويم. در حالت كلي استثناء (الإستثناء در عربي)، به مفهومي گفته مي‌شود كه در آن يك اسم از يك حكم كلي تبعيت نمي‌كند.

براي مثال: “همه به مدرسه رفته‌اند، بجز علي.”

“به مدرسه رفتن” يك حكم كلي است. زيرا همه آن را انجام داده‌اند. بجز يك نفر، كه آن يك نفر به استثناء اين كار را انجام نداده است. پس در اين جمله يك استثناء رخ داده است.

حال لازم است كه بدانيد هر استثنائي از اركان مختلف تشكيل شده است. اركان استثناء عبارتند از: مستثني، مستثني منه و ادات استثناء. در ادامه به تعريف هر كدام از اين اركان مي‌پردازيم:

ادات استثناء

ادات استثناء به كلماتي با معاني “به غير از”، “بجز”، “سوا”، “سواي”، “غير”، “جز” مي‌گويند. در زبان عربي ادات استثناء شامل كلمات “الّا”، “غَير”، “سِوي”، “خَلا”، “عَدا”، و “حاشا” مي‌شود. در مثالي كه پيش از اين آورديم، “بجز” ادات استثناء مي‌باشد. ادات استثناء در جمله حتما بيان مي‌شود و قابل حذف نيست.)در كتاب هاي شما فقط «الّا» آمده است.)

مستثني

براي خواندن ادامه مقاله كليك كنيد.